Dyskretny urok władzy. Idealiści, kolaboranci, oportuniści

Data konferencji: 2020-12-07
Data nadsyłania abstraktów: 1 stycznia, 2020
Miejsce konferencji: UJ, Kraków
Organizator: Wydział Polonistyki, Instytut Europeistyki i Centrum Badań Holocaustu Uniwersytetu Jagiellońskiego
Opłata konferencji: 200 PLN (studenci), 300 PLN (doktoranci)
Publikacja pokonferencyjna: Tak
Władza przyciąga tych, którzy jej pragną, deformuje tych, którzy ją sprawują oraz przekształca wszystkich, którzy patrzą na nią z daleka. W szczególny sposób oddziałuje na intelektualistów/intelektualistki pracujących w różnych sferach życia społecznego, naukowego, politycznego czy artystycznego. Ciemne światło władzy wytwarza pokusę, by się do niej zbliżać, dostosowywać, naginać, czasem nawet – umizgiwać. Każda władza w mniej lub bardziej celowy sposób znajduje tych, którzy będą uzasadniać jej racje. Czasem szuka ich otwarcie, przekupuje zasobami, prestiżem, poczuciem docenienia. Niekiedy nie musi nic robić, a intelektualiści garną się do niej sami – powodowani zarówno potrzebami materialnymi, jak i idealistycznym światopoglądem.

Wśród intelektualistów/intelektualistek, których władza przyciąga i deformuje, wytwarzają się najróżniejsze strategie podmiotowe. W stosunku do władzy, zwłaszcza tej tyrańskiej, autorytarnej lub skorumpowanej, można stawiać aktywny opór, „mówić jej prawdę” (Edward Said) lub szukać ratunku w emigracji wewnętrznej. Można przyjąć pozycję duchowego przywódcy, artysty towarzyszącego rewolucji czy też prawodawcy nowego porządku. Można być Wallenrodem albo po prostu wziąć na siebie czynienie „mniejszego zła”. Można wreszcie samą władzę tworzyć, uczestnicząc w rewolucji, przewrocie czy puczu.

Jak intelektualiści/intelektualiści reagują na władzę i sytuują się wobec niej? Jakie strategie i metody stosują wobec nich rozmaite podmioty władzy? Jesteśmy przekonani, że te pytania otwierają przestrzeń do namysłu nad nieoczywistymi konfiguracjami zależności i
zaangażowania. Tytułowi idealiści, kolaboranci i oportuniści są jedynie przykładami podmiotowych pozycji i strategii.

Organizatorzy chcieliby zaprosić do transdyscyplinarnej refleksji nad następującymi pytaniami (poniższa lista ma jedynie charakter sugestii):

Idee i ideologie: co pcha intelektualistów w stronę władzy?
Kultura władzy: w jaki sposób wytwarza się siła przyciągania władzy?
Psychologia konwersji: co sprawia, że intelektualiści przechodzą na stronę rządzących? Jakich koncesji, wyparć i racjonalizacji to wymaga?
Socjologia konwersji: jakie kategorie osób przechodzą na stronę władzy? Kiedy i dlaczego?
Jaka jest relacja pomiędzy służeniem władzy a wiarą w jej słuszność? W jakim stopniu wiara, jak u Pascala, może pojawić się od samego służenia władzy?
Jakie są motywacje „oportunistów” i kolaborantów”? Potrzeba docenienia, awansu, naprawienia krzywdy?
Jakimi środkami władza przyciąga lub „kupuje” intelektualistów?
„Eksperci” i „eksperci dworscy”: w jaki sposób naukowcy i intelektualiści uczestniczą w działaniach aparatu władzy oraz jaką rolę tam odgrywają? W jaki sposób można zachować niezależność, będąc wynajętym przez władzę ekspertem?
W jakim stopniu profesja prawnika jest z konieczności służbą wobec władzy lub utrwalaniem status quo? Jakie są role różnych zawodów prawniczych wobec władzy?
Jakie są granice dopuszczalnej interpretacji prawa na użytek władzy oraz na czym polega rola „ekspertów dworskich” w procesie legislacyjnym (w świetle aktualnych sporów konstytucyjnych w Polsce i w innych państwach)?
W jaki sposób władza deformuje swobodę akademicką i tworzenie wiedzy?
Oddziaływanie władzy a sztuka i muzyka
Architektura i architekci władzy
Genderowe wymiary współpracy z władzą
Intelektualiści a władza totalitarna, autorytarna lub tyrańska
Kolonialna i post-kolonialna służba intelektualistów
Dyskretny urok kapitalizmu: w jaki sposób intelektualiści oraz akademia stają się zależni od sił rynkowych?
Jak rozliczać intelektualistów uwikłanych w (przestępczą) władzę? Jaką odpowiedzialność (prawną, moralną, środowiskową) powinni ponosić? Czy prawo powinno działać wstecz, a jeśli tak, to na jakiej podstawie (reguły norymberskie?)?
Jak i po co można być intelektualistą-Wallenrodem w obozie władzy?
Jak uwikłanie w służbę władzy dzieli środowisko (literackie, naukowe, prawnicze)? Co dzieje się z więziami przyjaźni lub miłości?
Oprócz paneli w tradycyjnym formacie konferencyjnym (dwudziestominutowych wystąpień oraz dyskusji) planujemy wystąpienia keynote speakerów oraz dodatkowe wieczorne spotkania dla szerszej publiczności.
Dyscyplina naukowa: FILOZOFIA, HISTORIA, JĘZYKOZNAWSTWO, LITERATUROZNAWSTWO, NAUKI O KULTURZE I RELIGII, NAUKI O SZTUCE, ARCHITEKTURA I URBANISTYKA, EKONOMIA I FINANSE, NAUKI O BEZPIECZEŃSTWIE, NAUKI O KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ I MEDIACH, NAUKI O POLITYCE I ADMINISTRACJI, NAUKI O ZARZĄDZANIU I JAKOŚCI, NAUKI PRAWNE, NAUKI SOCJOLOGICZNE, PEDAGOGIKA, PSYCHOLOGIA, SZTUKI FILMOWE I TEATRALNE, SZTUKI MUZYCZNE
Dziedzina naukowa: Dziedzina nauk humanistycznych, Dziedzina nauk społecznych, Dziedzina nauk teologicznych, Dziedzina sztuki