Konflikt – stabilizacja – asymilacja? Konsekwencje migracji w życiu mieszkańców Dolnego Śląska po 1945 roku. Ujęcie komparatystyczne

Data konferencji: 2021-09-28
Data nadsyłania abstraktów: 30 listopada, 2020
Miejsce konferencji: Wrocław
Organizator: Instytut Pamięci Narodowej; Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"; Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego
Opłata konferencji: Brak
Publikacja pokonferencyjna: Tak

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” oraz Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego mają zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w interdyscyplinarnej konferencji naukowej: Konflikt – stabilizacja – asymilacja? Konsekwencje migracji w życiu mieszkańców Dolnego Śląska po 1945 roku. Ujęcie komparatystyczne, która odbędzie się w dniach 28–29 września 2021 roku w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu.

Zakończenie II wojny światowej zbiegło się z brzemiennymi w skutkach decyzjami zwycięskich mocarstw, których celem było ustalenie nowego porządku na kontynencie europejskim. W wyniku zmian terytorialnych powojenne oblicze Europy zostało ukształtowane między innymi przez przemieszczenia ludności; w tym przymusowe przesiedlenia i deportacje. Równolegle nastąpiły masowe migracje jeńców wojennych, robotników przymusowych, więźniów obozów koncentracyjnych oraz innych grup, które w 1945 roku znalazły się poza miejscem dotychczasowego zamieszkania. Szacuje się, że na drogach Europy znalazło się wówczas około 20 mln ludzi. W wyniku przesunięcia granic Niemiec także Dolny Śląsk zmienił przynależność państwową i znalazł się w granicach Polski. Wysiedlenie znacznej części obywateli niemieckich i jednocześnie pojawienie się Polaków oraz przedstawicieli innych narodowości gwałtownie zmieniły strukturę narodowościową tego rejonu.

Celem konferencji będzie spojrzenie na procesy zachodzące w następstwie migracji, przede wszystkim na skomplikowaną mozaikę stosunków społecznych i narodowościowych oraz relacji pomiędzy obywatelami a tworzącą się/odchodzącą władzą. Istotne będzie pogłębione zbadanie różnych aspektów tego zjawiska w szerszej perspektywie, nie zapominając o doświadczeniu jednostkowym, co pozwoli na całościową ocenę i porównanie tych wydarzeń, a także ukazanie długofalowych skutków, które odczuwalne są do dziś. Nie ograniczamy się przy tym wyłącznie do zjawisk zachodzących na Dolnym Śląsku, ale teren ten traktujemy jako pars pro toto lub punkt odniesienia do badań porównawczych.

Proponujemy, aby podczas obrad poruszone zostały następujące zagadnienia:

1.     Relacje pomiędzy różnymi grupami społecznymi (osadnicy, wysiedlani, konflikty na tle etnicznym i narodowościowym);

2.     (Od)budowanie tożsamości (kwestie przynależności, tworzenie wspólnoty, obcość, wykluczenie);

3.     Procesy asymilacyjne (adaptacja, stabilizacja, akulturacja, integracja społeczna, poczucie tymczasowości);

4.     Migracje wewnętrzne, emigracja, reemigracja (przeprowadzka do większych lub mniejszych ośrodków, aspekty polityczne i ekonomiczne, różnice między wsią a miastem);

5.     Długofalowe skutki migracji (społeczeństwo postmigracyjne, wielokulturowość, dziedzictwo materialne i niematerialne, potencjał gospodarczy, „wrastanie w nowy krajobraz”; (de)mitologizacja);

6.     Pamięć migracji (wspomnienia, mitologizacja pionierów, kształtowanie trwałych ram pamięci, transmisja i recepcja pamięci);

7.     Bilans powojennych migracji na Dolnym Śląsku (stan badań, różne perspektywy czasowe, aspekty polityczne, gospodarcze, społeczne; polityka historyczna; język i komunikacja).

Pragniemy, aby wyżej wymienione zagadnienia wyznaczyły główne kierunki dyskusji i posłużyły Państwu jako inspiracje. Zachęcamy do nadsyłania także innych propozycji odnoszących się do tematu konferencji, badaczy z różnych dyscyplin naukowych (historii, nauk o kulturze i religii, socjologii, psychologii, językoznawstwa itp.), podejmujących nowatorskie spojrzenie na powyższe zagadnienia. Zależy nam przede wszystkim na postawieniu nowych pytań badawczych, a także skonfrontowaniu dotychczasowego stanu wiedzy z nowymi ustaleniami.

Organizatorzy postanowili zrezygnować z klasycznej formy przedstawienia swoich wystąpień na rzecz formuły, która pozwoli w pełni wykorzystać potencjał badawczy spotkania. Podstawę konferencji będą stanowiły przygotowane co najmniej miesiąc wcześniej referaty i koreferaty oraz szeroka dyskusja. O dalszych szczegółach poinformujemy po wyłonieniu prelegentów.

Formularz zgłoszeniowy (w języku polskim lub angielskim) prosimy dostarczyć do 30 listopada 2020 roku pod adresem e-mailowym: marek.szajda@zajezdnia.org.

Organizatorzy zapewniają zakwaterowanie, wyżywienie oraz materiały konferencyjne. Ponadto przewidywane jest wynagrodzenie autorskie za artykuły zaakceptowane do opublikowania w formie recenzowanej monografii.

Komitet Organizacyjny:

dr hab. prof. UWr Robert Klementowski (IPN o/Wrocław, Uniwersytet Wrocławski)

dr hab. prof. UWr Jarosław Syrnyk (Uniwersytet Wrocławski)

dr hab. Wojciech Kucharski (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”)

Magdalena Gibiec (IPN Centrala, Uniwersytet Wrocławski)

Agnieszka Klarman (IPN o/Wrocław)

Marek Szajda (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”)

Dyscyplina naukowa: Historia, Archeologia, Językoznawstwo,
Dziedzina naukowa: Dziedzina nauk humanistycznych, Dziedzina nauk społecznych