Problematyka nieskończoności niepokoi i intryguje filozofów już od czasów starożytnych. Źródła namysłu nad nią znajdujemy we wprowadzonym do filozofii przez Anaksymandra pojęciu „apeironu” oraz w nauce pitagorejczyków. Dalej stykamy się z nią między innymi u Zenona z Elei, w jego słynnych paradoksach, oraz u Arystotelesa, który jako pierwszy dokonał analitycznego opracowania pojęcia nieskończoności. Czy te antyczne dociekania wciąż pozostają dla współczesnych istotne? A może ważką jest dla nas dopiero nieskończoność w nowożytnym ujęciu Kartezjusza, Leibniza lub Pascala?

Namysł nad tytułowym dla konferencji zagadnieniem związany był przez wieki głównie z filozofią i matematyką. Z czasem do podejmujących problem nieskończoności dyscyplin dołączyła także logika. Obok logik o skończonej ilości wartości logicznych (jak na przykład logika klasyczna i wiele znanych systemów trzy- i czterowartościowych) pojawiły się logiki nieskończenie wartościowe, znane pod nazwą logik rozmytych. Zwrócono ponadto uwagę na problem nieskończonej ilości symboli używanych w językach formalnych różnych systemów logicznych. Na gruncie teorii mnogości bada się nieskończoną hierarchię poziomów nieskończoności. Dostrzeżono również, że systemy logiczne nie zawsze dają się sformalizować za pomocą skończonej ilości aksjomatów.

Choć pytania związane z nieskończonością nie są najczęstszym przedmiotem namysłu w filozofii praktycznej, to jednak odpowiedź na nie ma dla rozważań z tego obszaru duże znaczenie. Jednym z takich pytań jest: czy lista prawd normatywnych mogłaby być nieskończona? Ku takiemu jej charakterowi skłaniać może potencjalnie nieskończony proces wiedzotwórczy, który wciąż wystawia nas w sferze praxis na kolejne wymagające rozstrzygnięcia dylematy. Innym zasadniczym pytaniem jest: czy istnieje nieskończenie wiele podmiotów, z którymi należałoby się liczyć? Tematu konferencji dotyczą jednak również aktualne szczegółowe zagadnienia normatywne: czy mamy powody by dokonywać modyfikacji ludzkiego organizmu w nieskończoność? czy powinniśmy zabiegać o nieskończenie długie życie?

Nadchodząca edycja Warsztatów związana jest również z nowoczesnym pojmowaniem człowieczeństwa, które wiąże się z pozytywnym – nie zaś negatywnym, jak w przypadku klasycznej, idealistycznej metafizyki – rozumieniem skończoności: skończoność nie jest już ograniczeniem istnienia ludzkiego definiowanego istotowo jako dusza, lecz istotą ludzkiej egzystencji, wyrażającą się w jej cielesności i historyczności.

Nieskończoność jawi się teraz jako korelat założony w ludzkiej negatywności, mocą której człowiek próbuje wyrwać się z ograniczeń swej skończoności. Z nieskończonością łączy się człowiek poprzez swoją temporalność, negatywność i pragnienie. Jest on bytem mówiącym »nie« w dążeniu do wolności, zawsze niedokończonym, widzącym przyszłość jako pozorne pole samorealizacji. Można go ująć jako Begierde (Hegel), transgresję (Sade, Bataille), transcendencję (Simone de Beauvoir, Jaspers) lub docenić jego konwulsyjność (Breton). W każdej z tych odsłon jest on projektem, niekompletnością, rozjątrzeniem. Czyli niezgodą na status quo bądź redukcję do rzeczy. Albo odmową wobec granic. Niezaspokojony tym, co jest, konstatujący błahość codzienności, albo porwany miłosnym zapałem, zwraca się do Boga. Ludziom żarliwym, niezdolnym skorzystać z oferty monoteizmów, serwujących wizję Boga coraz bardziej technokratycznego i trywialnego, Bataille proponuje „niemożliwe”, korelat zdesperowanej ludzkiej intensywności, która usuwerennia się w zatracie. Tragizm ludzkiego istnienia, objawiany u Bataille’a w doświadczeniu wewnętrznym pojętym jako droga premedytacyjnej anihilacji, nabiera bardziej klasycznego wyrazu u Leopardiego, Huysmansa czy Ciorana jako piewców cierpienia, które eksplikuje bulwersującą więź człowieka z nieskończonością w jej mrocznej, artykułującej się jako quasi-demoniczna odsłonie.

Gorąco zachęcamy do uczestnictwa w Warsztatach zarówno wszystkich zainteresowanych podjęciem tytułowego tematu na gruncie historii filozofii, logiki czy filozofii praktycznej, jak również tych, którzy chcieliby odnieść się do niego z perspektywy jakiejkolwiek innej dziedziny badań.